Dalyan, Muğla ilinin Ortaca ilçesine bağlı bir mahalledir. Türkiye'de Dalyan adında birçok yer bulunmaktadır. Dalyan kelimesi Rumca olup özel balık yakalama düzenekleri olan doğal sahalara denmektedir. Genelde deniz kenarında sazlık doğal yapısında olurlar.
Köyceğiz Gölü'nü Akdeniz'e bağlayan Dalyan Deltası ve eskiden belde şimdi ise mahalle olan Dalyan adını bölgedeki balık yakalama sahasından almaktadır. Ayrıca, Türkiye'nin önemli sazlık bölgelerinden biri olup bütün delta özel çevre koruma sahasındadır. Göçmen kuşların önemli uğrak yerlerinden biriridir.
Türkiye'nin Güney Ege ve Batı Akdeniz bölgelerinin kesişiminde bulunan Dalyan, Köyceğiz Gölü ile Akdeniz'i birleştiren ana kanal kıyısında kurulmuştur. Dalyan Kanalı'nın denize ulaştığı İztuzu Kumsalı, Caretta Caretta cinsi deniz kaplumbağalarının yumurtalarını bıraktıkları 5 km uzunluğunda bir kumsaldır ve deltanın doğal parçasıdır. Deltayı besleyen su kaynakları ağırlıklı olarak Köyceğiz çevresindeki doğal kaynaklardan ve epeydir baraj olan Dalaman Çayı'nın binlerce arıklarından oluşur. 2500-3000 yıl eskiye uzanan Likya Uygarlığının bir parçası olan Kaunos antik kenti de Dalyan ve Çandır Köyü sınırlarındadır. Kalıntılar oldukça iyi durumdadır ve Dalyan'da gezginlerin mutlaka uğradığı yerlerden biridir.
Dalyan'da turizm 1980'li yılların ortasında özellikle karavan ve kamp tatilcilerin, çevrecilerin ve kuş gözlemcilerinin gözde yeri olarak başlamış ve 90'larda ise turist ve hizmet veren mekan sayısı artmıştır. Başlangıçta Avrupa'nın neredeyse tüm ülkelerinden gelen gezginlerle karşılaşmak mümkün iken 90larda ağırlık Alman ve Hollandalı turistlere kaymıştır. 2010'lu yıllarda ise neredeyse sadece İngiliz tatilcilerin yeri haline gelmeye başlamıştır. Ağırlıklı İngilizler olmak üzere yabancılar Dalyan'dan çok sayıda yer alarak villa turizminin başlamasına önayak olmuşlardır.
Dalyan, 5564 (2020) kişilik nüfusu her geçen yıl artan yeni göçlerle daha da büyümektedir. Binalaşma nehir etrafında ve gerisinde yoğunlaşmıştır. Beldede 2010 senesinden bu yana yoğun bir şekilde villa ve havuz inşaatı yapıldığı için tüm bölge her geçen yıl hem flora hem fauna açısından doğal olma özelliğini yitirmeye başlamıştır. Geçmişte doğa ve tarih severlerin baskın olduğu Dalyan'ın gezgin dokusu yüksek inşaatlaşma sonrası yerini doğa ve tarihle ilgilenmeyen tatilcilere terk etmeye başlamıştır. Geçmişte soyu tükenmekte olan deniz ve göl kaplumbağaları, Mavi Yengeç gibi canlılara karşı özel duyarlılık gösterilirken günümüzde turizm nesnesi haline gelmiştir. Beslenme zincirinde olmayan tavuk eti verilerek Caretta Caretta kaplumbağaları tatilcilere gösterilmeye çalışılmaktadır. Koruma altındaki Mavi Yengeç'ler beldenin meşhur yiyeceği diye sunularak lokantalarda bilinçsizce sunulmakta ve tüketilmektedir.
Turizm öncesi Dalyan'ın en önemli gelir kaynakları balıkçılık, pamuk tarımı, narenciye olmuştur. 2000'li yıllarla pamuk üretimi yerini ağırlıkla narcılık faaliyetlerine bırakmıştır. Tarım turizm ile baş başa yapılmaktadır, balıkçılık ise kuruluşu Dalyan'ın kendisi kadar eskiye uzanan bir kooperatif tarafından yürütülmektedir. Özellikle kefal olmak üzere, çupra ve levrek bölgede en çok tüketilen balık çeşitleridir.
